Provincie Gelderland
Recent zijn de uitkomsten van de voorjaarsnota van het Rijk bekend geworden en heeft de VNG een begrotingsadvies voor het opstellen van de begroting 2026 aan haar leden afgegeven. Vanuit financieel toezicht willen wij onze gemeenten tijdig, voor het verschijnen van de meicirculaire, informeren over de kaders en richtlijnen voor klimaat- en jeugdzorg. Zodat gemeenten hier rekening mee kunnen houden in het proces van kader- en voorjaarsnota's in aanloop naar de (meerjaren)begroting 2026.
De aanvullende richtlijnen vindt u hier.
Gedeputeerde Staten hebben op 22 april 2025 de begrotingscirculaire 2026 vastgesteld. In de circulaire zijn actuele ontwikkelingen opgenomen op het terrein van de gemeentelijke financiën. Gedeputeerde Staten geven aan hoe zij bij de beoordeling van de meerjarenbegroting 2026-2029 zullen omgaan met deze actualiteiten. De circulaire is daarmee een aanvulling op het Gemeenschappelijk toezichtkader.
De circulaire vindt U hier
De bijbehorende aanbiedingsbrief vindt U hier.
Gemeenten zijn als eigenaar en beheerder verantwoordelijk voor de kwaliteit van kapitaalgoederen. Noord-Brabant, Overijssel, Gelderland en Utrecht onderzochten bij de gemeenten in hun provincie, de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen in de begrotingen 2024. Het rapport vindt u hier.
De financiële ontwikkelingen van de Gelderse gemeenten op basis van de vastgestelde meerjarenbegrotingen 2025-2028 zijn weergegeven in de Brochure "Begroting Gelderse gemeenten 2025 in beeld".
Naar het oordeel van GS zijn de vastgestelde begrotingen 2025 van alle 51 gemeenten structureel en reëel in evenwicht. Dat betekent dat alle Gelderse gemeenten ook in 2025 onder repressief (achteraf) toezicht vallen. Dit is de lichtste en reguliere vorm van toezicht. Desondanks nemen onze zorgen over de structurele tekorten vanaf 2026, als gevolg van de forse daling van het Gemeentefonds, toe.
Gedeputeerde Staten (GS) hebben het Uitvoeringsprogramma Interbestuurlijk Toezicht 2025-2028 in december 2025 vastgesteld. In het uitvoeringsprogramma is opgenomen de wijze waarop GS vorm geven aan het interbestuurlijk toezicht.
Het toezicht op de financiën van de Gelderse gemeenten richt zich voor het bepalen van de toezichtvorm vooral op de begroting. Om de financiële ontwikkelingen binnen de gemeenten goed te kunnen volgen, analyseren wij ook de vastgestelde jaarrekeningen en de ontwikkelingen binnen de balans. De totalen en/of gemiddelden geven, afgezet tegen de afgelopen jaren, een goed beeld van de financiële ontwikkelingen in het algemeen. De financiële ontwikkelingen over 2023 worden in deze factsheet weergegeven.
Gedeputeerde Staten heeft gekozen voor een risicogerichte aanpak van het financieel toezicht op gemeenschappelijke regelingen. De brief waarin dit wordt medegedeeld vindt u hier.
Voor de begroting 2025 gelden de volgende richtlijnen voor opschalingskorting 2025, indexatie WMO, verlenging richtlijn jeugdzorg, verlenging richtlijn klimaat en raming BTW compensatiefonds. Alle richtlijnen zijn tot stand gekomen in overleg met o.a. het ministerie van Binnenlandse Zaken, VNG en IPO en kunnen worden gebruikt bij het opstellen van Begroting 2025 en meerjarenraming 2026-2028. De richtlijnen vindt u hier
Gedeputeerde Staten hebben op 7 mei 2024 de begrotingscirculaire 2025 vastgesteld. In de circulaire zijn actuele ontwikkelingen opgenomen op het terrein van de gemeentelijke financiën. Gedeputeerde Staten geven aan hoe zij bij de beoordeling van de meerjarenbegroting 2025-2028 zullen omgaan met deze actualiteiten. De circulaire is daarmee een aanvulling op het Gemeenschappelijk toezichtkader. De circulaire vindt U hier
De financiële ontwikkelingen van de Gelderse gemeenten op basis van de vastgestelde meerjarenbegrotingen 2024-2027 zijn weergegeven in de Brochure "Begrotingen Gelderse gemeenten 2024 in beeld".
Deze brochure vindt u hier
Alle begrotingen van Gelderse gemeenten voor 2024 zijn structureel sluitend. Dat betekent dat alle gemeenten komend jaar onder repressief toezicht komen. Wel zijn de bedragen onder de streep zo’n 40% lager dan verwacht in 2022 bij de vorige begrotingen. De meerjarenbegrotingen laten voor de jaren 2026 en 2027 grotere structurele tekorten zien. Onze zorgen nemen daarom toe. Voor de statenbrief, klik hier.
De Gelderse gemeenten samen hebben over 2022 een positief jaarrekeningresultaat gerealiseerd van € 320 miljoen. De belangrijkste oorzaken zijn tussentijdse toevoegingen aan de algemene uitkering, vertraging van investeringen en projecten en een beperkte lastenstijging in het sociaal domein.
Wat dit betekent voor de financiële positie van de Gelderse gemeenten leest u in de Factsheet Jaarrekeningen 2022.
Gedeputeerde Staten hebben op 9 mei 2023 de Begrotingscirculaire 2024 vastgesteld. In de circulaire zijn actuele ontwikkelingen opgenomen op het terrein van de financiën van de gemeenten. Gedeputeerde Staten geven aan hoe zij bij de beoordeling van de meerjarenbegroting 2024-2027 zullen omgaan met deze actualiteiten. De circulaire is daarmee een aanvulling op het Gemeenschappelijk toezichtkader. De circulaire vindt U hier
De diverse ontwikkelingen in de begrotingen 2023 van de Gelderse gemeenten zijn weergegeven in de Factsheet "Begroting Gelderse gemeenten in beeld. De Factsheet vindt U hier
In december 2022 hebben Gedeputeerde Staten besloten dat alle Gelderse gemeenten onder het repressieve toezicht vallen in 2023. Voor het tweede achtereenvolgende jaar zijn er in gelderland dus geen preventieve gemeenten. GS heeft hierober gerapporteerd richting Provinciake Staten. De betreffende Statenbrief vindt U hier
Alle jaarrekeningen 2021 van de 51 Gelderse gemeenten sluiten met een positief saldo.
Gedeputeerde Staten constateren dat deze positieve resultaten onder meer het gevolg zijn van incidentele zaken, zoals uitgestelde projecten, tussentijdse winstnemingen vanuit de grondexploitatie en toevoegingen aan het gemeentefonds.
Wat dit betekent voor de financiële positie van de Gelderse gemeenten leest u in de Factsheet Jaarrekeningen 2021
Beperkte belastingstijgingen, verbeterd weerstandsvermogen en bijna alle begrotingen 2022 sluitend. Gaat het echt zo goed met de gemeenten. U leest het in de Factsheet begrotingen 2022. Deze vindt u hier
Gedeputeerde Staten hebben op 14 december 2021 besloten alle 51 Gelderse gemeenten onder het repressieve toezicht voor 2022 te plaatsen. De lichte, reguliere vorm. De bevindingen hebben GS opgenomen in een brief aan Provinciale Staten. Deze Statenbrief vindt U onder Documenten/Begrotingen.
Op de website, onder Documenten/Jaarrekening vindt U de nieuwe Factsheet met ontwikkelingen uit de jaarrekening 2020. In de factsheet blijkt duidelijk dat 2020, financieel gezien, een positief jaar was voor de gemeenten. Factsheets over eerdere jaren zijn ook op die plek te vinden, met uitzondering van 2019.
Op de website staat de brief die Gedeputeerde Staten hebben gestuurd aan PS over financiën van de gelderse gemeenten met de bijbehorende Factsheet "Begroting Gelderse gemeenten 2021".
Deze documenten vindt u hier
De nieuwe cijfers en kengetallen uit de begrotingen 2021-2024 zijn te raadplegen in de dashboards en de databank.
Voor het eerst sinds 2014 is het totaal aan reserves van de Gelderse gemeenten gedaald.
Tekorten in het Sociaal Domein, forse belastingverhogingen en grote bezuinigingsoperaties. Lees alles over hoe de 51 Gelderse gemeenten al het mogelijke hebben gedaan om hun begroting of meerjarenbegroting sluitend te krijgen. In een brief aan Provinciale Staten, vergezeld met een factsheet hebben Gedeputeerde Staten hun bevindingen opgetekend. U leest het hier.
Op 23 april hebben Gedeputeerde Staten het gemeenschappelijk financieel toezichtkader (GTK) voor 2020 e.v. vastgesteld. Het toezichtkader is samen met de 11 andere provincies opgesteld. Tegelijkertijd is de begrotingscirculaire 2020 vastgesteld. In de circulaire vooral actualiteiten en aandachtspunten voor de op te stellen gemeenten meerjarenbegrotingen 2020-2023. Het GTK vindt u hier. De begrotingscirculaire hier.
De financiële ontwikkelingen, op basis van de begrotingen 2019, zijn opgenomen in de factsheet begrotingen 2019. De Gelderse gemeenten zijn er bijna allen nog in geslaagd om een sluitende begroting 2019 en/of meerjarenbegroting 2020-2022 vast te stellen. Maar er is ook steeds meer zorg om de lasten van het Sociaal Domein. Dit en meer is te lezen in de factsheet. Deze vindt u hier.